ප්ලාස්ටික් සහ පොලිතින් අපේ එදිනෙදා කටයුතු වෙනුවෙන් භාවිතාය බොහොම කැමැත්තෙන් වැළඳ ගත්තත් , කල් ගෙවෙන විට මේ පරිහරනය පහසු වුත්, සැහැල්ලු සහ වියහියදම පිරිමහින ඇසුරුම් සහ උයන පිහින භාජන ගැන චෝදනාවන් ගොඩ නැගෙන්නට වුණා.පොලිතින් ප්ලාස්ටික් පිලිකාකාරකයි යන බරපතල චෝදනාව සහ අපේ ඉවුම් , පිහුම් සහ ආහාර පිලිගැන්වීම වෙනුවෙන් භාවිතා කරන භාජන මොනතරම් ආරක්ෂිතද… ? මේ ගැන දැනුවත් කිරීමේ අදහස් ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවේ පේරාදෙනිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ආහාර විද්‍යා හා තාක්ෂණ අංශයේ මහාචාර්ය ටෙරන්ස් මදුජිත් මහතා විසින්…
ප්ලාස්ටික් භාජන රත්කිරීම සුදුසු නැහැ. ප්ලාස්ටික් භාජන නිපදවීමේදී කරනු ලබන fillers” stabilizers සහ plasticizers වැනි සංයෝග එකතු කරනවා. ප්ලාස්ටික් රත් කරන විට වගේම හිරු එලියට නිරාවරණය වීම සහ උණුසුමට පත් වීම වැනි අවස්ථාවන්හිදී මෙම සංයෝග ආහාර සමග එකතු වෙනවා.
ජලය ගෙන යන බෝතල්වල ජලය සමග ප්ලාස්ටික් මිශ්‍ර නොවන ස්ථරයක් තිබුනත් කාලයක් යන විට ස්ථරය ක්ෂය වී ප්ලාස්ටික් සහ ජලය එකට එකතු වීම සිද්ධ වෙනවා. මේ ගැන බොහෝ දෙනා හිතන්නේ නැහැ. අපි නිතරම දකිනවා පාර තොට සේවය කරන උදවිය ආපනශාලාවලින් තේ රැගෙන යන්නෙත් ප්ලාස්ටික් බෝතල්වලට. වේලාවේ හැටියට පහසුව තකා මේ විදිහට කටයුතු කළත් එය සෞඛ්‍යට ඉතාම අහිතකරයි.
උණුසුම් ජලය බෝතල්වලට දැමීම හෝ ජලය සහිත බෝතල් උණුසුම් කිරීමට භාජනයක තැබුවහොත් ඉතා පහසුවෙන් මෙම ස්ථරය පලුදු වී අහිතකර රසායනයන් ජලය සමග මිශ්‍ර වීම සිදු වෙනවා.
ඒ වගේම ප්ලාස්ටික් පැණි බීම බෝතල් දිවා කාලයේදී හිරු එළියට නිරාවරනය වෙලා උණුහුමට පත් වෙනවා. මේ රත්වීමෙන් ප්ලාස්ටික්වල අන්තර්ගත BPA හෙවත් Bisphenyl – A පිළිකා කාරක සංයෝගය සිරුරට ඇතුල් වෙන නිසා ලෙඩ රෝග වෙනුවෙන් නිරාවරනය වෙන අවදානම ඉතාම ඉහල මට්මකට පත් වෙනවා. Bisphenyl – A යනු ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයෙන් පවා පිලිකා ඇති කරන පිලිකා කාරකයක්. දියුණු රටවල නැවත භාවිතා කරනු ලබන බෝතල්වල BPA රහිත (BPA –Free ) බවට සහතිකයක් තිබුනත් අපේ රටේ BPA –Free යනුවෙන් සහතික කළ ජලබෝතල් විරලය.
නිවසේ හෝ ආපනශාලාවල ආහාර පිලියෙල කිරීමට සුදුසුම වෙන්නේ මල නොබැඳෙන වානේ භාජනයි.
ඇලුමිනියම් ආහාර සකස් කිරීමේදී ඉතාම නුසුදුසුයි. අම්ලතාවය ඉහළ තක්කාලි, දෙහි, සියඹලා වැනි දේ කාලයක් මෙම ඇලුමිනියම් භාජන වල පිසින විට නොදැනම ඇලුමිනියම් ශරීරයට එකතු වෙනවා. අපේ සිරුරට ඇළුමිනියම් එතරම් අවශ්‍ය නැහැ. එය විෂ සහිතයි.
නොන්ස්ටික් (non-stick ) හෙවත් නොඇලෙන සුළු වෙනුවෙන් තිබෙන ඇගයීම වුනත් අපේ පාවිච්චියේදී අහිතකර විදිහට බලපාන්න පුළුවන්. මෙම නොඇලෙන සුළු බව සකස් වෙන්නේ ඒ වෙනුවෙන් යොදා ගෙන තිබෙන ටෙෆ්ලොන් Teflon නිසයි. එහෙත් මේ ටෙෆ්ලොන් Teflon කොටස සීරී ගියාම සාමාන්‍ය ඇලුමිනියම් භාජනයක පිසිනවාට සමානයි. ප්‍රමිතියෙන් හොඳ නොඇලෙන භාජන මිළෙන් ඉහළ වුනත් ඒවායේ කල්පැවැත්ම නිසා අහිතකර බලපෑම් ඇති වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා භාජන මිළට ගැනීමේදී කල් පවතින ප්‍රමිතියෙන් යුක්ත පිසින භාජන වෙනුවෙන් යොමු වුනොත් ආහාර පිසීමේ ආරක්ෂිත බව ගැන සහතිකයක් ගොඩ නගා ගන්න පුලුවන්.
මැටි භාජන වෙනුවෙනුත් චෝදනා තිබෙනවා.
ගෑස් උඳුන්වල රත් වෙන විට
- දහනය වෙන තාපය ඉහලයි.
- ප්‍රවාහනය අපහසුයි.
- කැඩෙන බිඳෙන බව ඉහලයි.
- හැසිරවීම අපහසුයි.
- පිරිසිදු කිරීමේ ගැටළු.
මේ සියල්ල අතරින් සෞඛ්‍යමය ලෙසින් ඇති වෙන ප්‍රධාන අවදානමක් තිබෙනවා. මෙම භාජන සකස් කිරීමට යොදා ගන්නා මැටිවල ඇති සියුම් සිදුරු අතරින් ක්ෂුද්‍ර ජීවින්ට ඇතුළු වෙන්න පුලුවන්. පිරිසිදු කිරීමේදී මේ ක්ෂුද්‍ර ජීවින් සියල්ලම ඉවත් වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා හැටි භාජන යොදා ගෙන වුනත් පිසින ආහාර නුසුදුසු තත්වයෙන් තිබෙන්න පුලුවන්.
අපි බුෆේ ආහාර වලදී මැටි භාජනවල අසුරා තිබෙන විට බොහොම කැමැත්තක් දක්වනවා. ඒත් මේ ආහාර වලින් ඇති විය හැකි අතුරු අන්තරාවන් ඉහලයි. මේ මැටි භාජන රත් කරන්නේ කුඩා තාපයකින්. ඒ නිසා ක්ෂුද්‍ර ජීවින් විනාශ වීම ගැන සහතික වෙන්න බැහැ. නිරන්තරව පාවිච්චිය නිසාත් පිරිසිදු කිරිමේදී ඇති වෙන අඩුපාඩු නිසාත් බුෆේ ක්‍රමයේදී මැටි භාජන වෙනුවෙනුත් සුබවාදීව හිතන්න බැහැ. සාමාන්‍ය නිවසක වගේම ව්‍යාපාරික කටයුතුවලදිත් මැටි භාජන හසුරුවන සහ ප්‍රවාහනයේ ඇති වෙන කැඩෙන බිඳෙන අවස්ථාවනුත් ඉහලයි. මේ සියල්ල ගැන හිතන විට මළ නොබැදෙන හෙවත් Stainless භාජන බුෆේ ක්‍රමයට ඉතාම යෝග්‍ය වෙනවා.
